John
Ik weet niet hoe vaak ik al de roltrappen bij het jaarbeursplein af ben gekomen. Te vaak om me te herinneren. En ik weet ook niet hoe vaak ik onderaan de roltrappen een verkoper van Straatnieuws heb zien staan. Onrustig, heen en weer bewegend, met een soort schichtige blik. Wie was hij? Hij die altijd omringd is door mensen. Altijd omringd door het dagelijkse leven van ons Utrecht.
“Dat is John!” riepen ze bij Straatnieuws. “Interessant type, heeft veel te vertellen.” En veel te vertellen had hij zeker. Ik zocht hem op tijdens een ijskoude winterdag. Hij wist dat ik zou komen, maar ik was te vroeg. En daar, exáct op tijd, kwam hij aangefietst. Enthousiast zwaaiend en gebarend gaf hij aan dat hij gearriveerd was en klaar stond. Voor we met elkaar in gesprek raakten, wilde John graag wat kwijt: niet te veel en te gedetailleerd over zijn vroegere verslavingen. Dat was oké.
John is namelijk verslaafd geweest aan van alles en nog wat. Verdere details zijn, zoals besproken, ons geheimpje. Maar dat het zijn consequenties heeft gehad voor John z’n leven, is onweerlegbaar. John beweegt namelijk de hele tijd van zijn linkerbeen naar zijn rechterbeen. In mijn ogen leek het erg onrustig, het was dan ook erg koud. Toch vroeg ik het aan hem: waarom dat ge-heen-en-weer-beweeg? “Omdat ik niks meer in m’n poten voel”. Zie daar de gevolgen waar John mee zal moeten leven. Als hij te lang op één been blijft staan, geeft zijn lichaam niet zelf het signaal wanneer het genoeg is geweest, dus wisselt hij het zelf maar af.
Het begon allemaal al op jonge leeftijd. Kattenkwaad, drankje(s) hier en daar, en ’s nachts meer wakker dan overdag. “Ik was de prins van Utrecht”. Zo voelde dat ook echt. Maar hoe langer je daarin verzeilt blijft, hoe minder mensen de prins vergezelden, hoe eenzamer het leven als prins werd. Op dit moment heeft John nog weinig mensen die hij in vertrouwen neemt. Wie hij wel in vertrouwen neemt, is zijn kat die thuis op hem zit te wachten. Daar staat hij elke dag voor op, zijn kat. Die zal toch te eten moeten krijgen.
“Hoe hou je het vol?” vraag ik me hardop af. “Regelmaat, regelmaat, regelmaat”, is het nieuwe levensmotto van John. Waar hij vroeger van walgde, is wat hem nu op de been houdt. En met regelmaat leeft hij zeker. Bij aankomst werd mij direct verteld dat hij zich om 15:00 moest melden. “Waarvoor?”. “Voor mijn medicijnen”. “En kunnen we daarna verder kletsen?”. “Nee, dan moet ik naar mijn kat, etenstijd”. Ik bewonder hem mateloos. Wat een ongelooflijke veerkracht is er nodig om het leven nog leefbaar te maken, en dat doet hij met verve.
“Verrek, daar heb je die bedelaars weer”. John vindt het oneerlijk dat de bedelaars om hem heen meer krijgen dan hij. Hij heeft per slot van rekening gewoon een baan. Bovendien weet hij dat ze worden uitgebuit door een bepaalde meneer die om de zo veel tijd het gebedelde geld kwam ‘innen’.
En daar kom ik opnieuw in aanraking met de gevoelige kant van John. Onrecht. Als hij ergens niet tegen kon, was het onrecht. Nog een persoon die hem onrecht heeft aangedaan komt langsgelopen, en John loopt er met een stevige vaart recht op af. Daar zie ik even een glimp van de prins van Utrecht. De stad was van hem. Nu alleen nog een gedeelte van het jaarbeursplein. En dan realiseer ik me dat, terwijl hij omringd wordt door mensen, door heel Utrecht die langs hem loopt, hij eigenlijk alleen is. Waar Utrecht vroeger om hem heen stond, loopt Utrecht nu langs hem heen.
Het is 15:00. Tijd voor de medicijnen. “Mag ik mee?”. “Natuurlijk, maar bij de ingang moet ik zelf naar binnen. Anderen moeten niks hebben van zo’n camera”. Prima. We nemen de roltrap en lopen naar de afhaallocatie. “Mag ik nog wel even een foto van je maken?”. Dat mag. De foto is voor een gebouw wat óf afgebroken is, óf in opbouw is. Het is symbolisch voor John. Het portret is als de achtergrond: afgebroken, maar ook in opbouw. Op zijn eigen, minimalistische manier. Met regelmaat. En een kat.